Wat is de HbA1c waarde en waarom is deze belangrijk?
HbA1c staat voor hemoglobine A1c. Hemoglobine is het stofje in rode bloedcellen dat zuurstof vervoert. Als er veel suiker in het bloed zit, plakt een deel daarvan aan het hemoglobine. Zo kun je meten hoeveel suiker er gemiddeld in je bloed zat tijdens de afgelopen acht tot twaalf weken. Dit gemiddelde wordt uitgedrukt in mmol/mol. Bij mensen zonder diabetes ligt deze waarde meestal lager dan 42 mmol/mol. De HbA1c uitslag geeft artsen een duidelijk beeld van hoe vaak de bloedsuiker te hoog of te laag is geweest.
Verschillende streefwaarden op verschillende leeftijden
Voor mensen tot 70 jaar wordt vaak een HbA1c waarde onder de 53 mmol/mol als streefwaarde genoemd. Dat betekent dat het gemiddelde bloedsuiker lager dan ongeveer 8 mmol per liter moet zijn. Jongere mensen krijgen meestal dit striktere doel omdat hun lichaam schommelingen beter aankan en ze langer met diabetes zullen leven. Voor ouderen kan het andere advies vaak beter zijn. Vanaf 70 jarige leeftijd, of als iemand kwetsbaar is, mogen de waarden iets hoger liggen. Er wordt dan gekeken naar de gezondheid, het risico op hypo’s (te lage bloedsuiker) en wat iemand nog aankan. Bij oudere mensen, zeker als ze al last hebben van andere ziektes, zorgen minder strenge HbA1c doelen voor meer comfort en minder kans op complicaties door te lage suikerwaarden. Waarden tot 69 mmol/mol worden dan als acceptabel gezien. Dit betekent dus meer ruimte voor dagelijkse schommelingen, zodat men zich prettiger voelt en minder snel problemen krijgt.
Waarom verschilt de streefwaarde bij ouderen?
Ouderen lopen meer risico op een te lage bloedsuiker, omdat hun lichaam minder goed kan reageren. Een zware hypo kan voor hen gevaarlijk zijn. Ook hebben veel ouderen te maken met andere gezondheidsproblemen. Denk aan hartklachten, minder goed werkende nieren of moeite met bewegen. Artsen passen daarom de HbA1c waarde aan, zodat het risico op complicaties kleiner wordt. De kwaliteit van leven telt zwaarder dan alleen een mooi cijfer. Voor mensen die kwetsbaar zijn of verwacht worden minder dan vijf jaar te leven, wordt minder streng gemeten. Het belangrijkste is dan dat iemand zich goed voelt en niet ziek wordt van de behandeling of door schommelingen in de bloedsuiker.
Hoe kunnen leeftijd en leefstijl samen de waarde beïnvloeden?
Leeftijd is dus één van de dingen die de ideale HbA1c waarde bepaalt. Ook leefstijl speelt daarbij een grote rol. Wie veel beweegt en gezond eet, kan zijn of haar bloedsuiker makkelijker binnen het streefgebied houden. Jongeren krijgen vaak het advies om hun suiker zo stabiel mogelijk te houden. Voor ouderen is het vooral belangrijk dat ze zich prettig voelen in het dagelijks leven zonder te veel gedoe. De ene persoon heeft met 75 jaar een heel ander lichaam dan de andere persoon. Daarom kijken artsen ook altijd naar het hele plaatje. Als iemand erg actief is en weinig gezondheidsproblemen heeft, kan het HbA1c doel iets lager worden gesteld. Wie meer zorg nodig heeft of vaak ziek is, krijgt een hoger streefgetal.
Regelmatig meten en afstemmen op je eigen situatie
Het blijft hoe dan ook belangrijk om de HbA1c waarde regelmatig te controleren. Je doet dit niet alleen voor jezelf, maar ook om samen met de arts te kijken wat een goed doel is. Soms verandert dat doel tijdens het ouder worden. Het kan prettiger zijn om een iets hogere uitslag toe te staan, zeker als het leven daardoor fijner verloopt. Door te letten op wat bij jouw lichaam past en in overleg te gaan met de behandelaar, kun je samen kiezen voor de beste aanpak. Het is normaal dat deze waarde in de loop van het leven wisselt, en daar wordt rekening mee gehouden.
Meest gestelde vragen over HbA1c waarde en leeftijd
- Geldt er voor iedereen dezelfde HbA1c streefwaarde?
Niet iedereen heeft dezelfde streefwaarde voor de HbA1c. Voor mensen tot ongeveer 70 jaar wordt vaak een lagere waarde aangehouden. Bij oudere of kwetsbare mensen mag deze waarde hoger zijn.
- Waarom krijgt een oudere vaak een andere HbA1c waarde als advies?
Ouderen krijgen vaak een ander advies voor hun HbA1c omdat hun lichaam gevoeliger is voor te lage of te hoge bloedsuiker. Een soepelere waarde helpt om de kans op klachten te verminderen en het dagelijks leven prettiger te maken.
- Is het erg als mijn HbA1c waarde afwijkt?
Het is niet meteen erg als de HbA1c waarde niet binnen het streefgebied valt, maar het is wel verstandig om samen met de arts te kijken hoe dit komt. Soms past een andere waarde beter bij jouw leeftijd of situatie.
- Kan mijn HbA1c doel veranderen als ik ouder word?
Ja, het HbA1c doel kan veranderen als je ouder wordt. Vaak wordt het doel bijgesteld naar wat het beste past bij jouw gezondheid en hoe je je voelt.
- Hoe vaak moet de HbA1c waarde gemeten worden?
De waarde wordt meestal om de paar maanden gemeten, afhankelijk van de persoonlijke situatie en het advies van de arts.
